Het geld van de toekomst/Hoe is dit mogelijk?
| ← | → |
Dit scenario beschrijft hoe de Industriële Revolutie de macht op beslissende wijze kon laten verschuiven naar de wereld van Ondernemingen, waardoor het concept van natielanden niet meer relevant was. In plaats van zich intern aan te passen aan hun bredere sociale rol hebben ondernemingen de wereld herschapen aan de hand van hun eigen prioriteiten. Als ondernemingen overheidsfuncties overnemen kan dit naar twee kanten toe werken, afhankelijk van het werkgebied en de manier waarop de diensten behandeld worden. Niemand betreurt bijvoorbeeld de telefoonondernemingen die in handen van de staat waren. Particuliere ondernemingen hebben betere en goedkopere diensten geleverd dan de overheidsinstellingen. Ook de opkomst van particuliere postdiensten, zoals Fedex of UPS, heeft de kwaliteit en betrouwbaarheid van de dienstverlening verbeterd.
Op andere gebieden is het resultaat minder vanzelfsprekend. Toen First Data Resources een technische school bouwde in Omaha voor de Universiteit van Nebraska, waar het lesprogramma specifiek aan de eisen van die onderneming werd aangepast, raakten we op het hellende vlak. Als kinderen op een middelbare school hun financiële opvoeding krijgen van een onderneming op het gebied van creditcards en als ze leren dat het een ‘goede financiële handelwijze’ is om 20 tot 30% van iemands inkomen te laten gebruiken voor het terugbetalen van schulden die gemaakt zijn door creditcards te gebruiken, zijn we op het verkeerde pad.
Gespecialiseerd ondernemingsgeld, zoals Frequent Flyer Miles, is alleen denkbaar door goedkope en alomtegenwoordige computermacht.
Het is slechts een kwestie van tijd voordat iemand (American Express, Microsoft, een of andere nieuw opgerichte cyberfirma, of een consortium van ondernemingen?) een volledige ondernemingsmunt uitgeeft, onderbouwd door hun goederen en diensten. Zelfs Alan Greenspan zegt dat hij ‘in de nabije toekomst voorstellen verwacht voor uitgevers van elektronische betaalverplichtingen, zoals cards met ingebouwde waarde of ‘‘digital cash’’, om gespecialiseerde gelduitgevende ondernemingen op te richten die een sterke balans en openbare kredietwaardering hebben’ en hij voorspelt ‘nieuwe particuliere geldmarkten in de 21e eeuw’.110 Kortom, in plaats van te concurreren om de bekende nationale munteenheden die in stand worden gehouden door overheidsschuld zouden ondernemingen hun eigen munteenheid op basis van echte goederen en diensten kunnen uitgeven.
Regeringen zullen bij zo’n machtsverschuiving zeer waarschijnlijk niet de enige verliezers zijn. Een Corporate Millennium heeft bijvoorbeeld de potentie om de persoonlijke privacy en individuele rechten uit te hollen ten voordele van de grote ondernemingen. Deze uitholling komt voort uit het samenkomen van de volgende drie trends, waarnaar in het scenario werd verwezen:
- De bespeurde noodzakelijkheid van persoonlijke identificatie (‘positieve identificatie’) om de veiligheid van elektronische betalingen te verzekeren. Naarmate de cybereconomie groter wordt en daarmee de cyberonderwereld totstandkomt, wordt de redelijkheid van zo’n maatregel groter.
- Vormen van elektronisch geld—de oude nationale munteenheden of ondernemingsgeld—zijn zeer geschikt om ‘achterhaalbaar geld’ te worden, dat gemakkelijk gebruikt kan worden om te zien wie wat koopt. Het meest waardevolle marketinginstrument in het Informatietijdperk zullen de daardoor gecreëerde enorme databases van consumenten zijn, die nu al worden opgebouwd, zoals bevestigd wordt door de vraag van alle belangrijke detailhandelsketens naar ongekend grote middelen voor de opslag van gegevens. Nog een teken van deze trend: de Nector Bank in Zuid-Afrika geeft haar klanten gratis een draagbare telefoon, die hen elke ochtend automatisch hun bankstand doorgeeft, maar die ook alle andere telefoongesprekken bijhoudt om een profiel van hun klanten op te bouwen.
- Het verbinden van informatie over productbarcodes met de persoonlijke identificatie van de koper. De economische prikkeling hiervoor is bijna onweerstaanbaar, in het bijzonder voor de onderzoekers van de massamarkten, die daardoor een volledig profiel van miljoenen consumenten beschikbaar hebben, inclusief informatie over hun voorkeuren en levensstijlen.
Uitholling van de privacy zal ons langzaam overkomen, zoals het experiment met kikkers die zich dood laten koken als de temperatuur langzaam stijgt. En dat kan allemaal gebeuren dankzij enorme ondernemingen waar de meesten van ons nog nooit van gehoord hebben, die plotseling uit het niets tevoorschijn komen, als walvissen die uit de diepte doorbreken. Dit is geen theorie of een waanidee, want het kan worden toegelicht door de feitelijke geschiedenis van de onderneming die in 1997-‘98 de grootste distributeur op het net was.