Vipassana

Vipassana betekent "inzicht". Vipassanameditatie leidt tot inzicht. Het is een van oorsprong boeddhistische meditatievorm, die vooral in Zuid-Azië wordt beoefend. Deze meditatievorm verschilt niet veel van de Zenmeditatie, maar gebruikt een andere techniek.

Vipassanameditatie is in feite erg simpel. Het principe is: "aandachtig zijn", je voortdurend bewust zijn van wat er hier en nu gebeurt. Dat kan van alles zijn: je lichaam, je ademhaling, je gedachten, je gevoelens of je emoties. Maar ook je zintuiglijke indrukken: wat je hoort, ziet, voelt, ruikt en proeft.

Deze meditatievorm verschilt van de zogenaamde concentratiemeditatie, waarbij de aandacht uitsluitend op één object wordt gericht, bijvoorbeeld een mantra, kaarsvlam of figuur. Door het richten van de aandacht op één object en het negeren van alles wat er verder op je afkomt, kun je tot rust en stilte komen. Maar in de regel is deze rust en stilte van tijdelijke aard. Bij vipassanameditatie gebruiken we ook wel een meditatieobject om onze beweeglijke geest wat tot rust te brengen en als hulpmiddel om aandacht en concentratie te ontwikkelen. Als vast meditatieobject gebruiken we meestal het rijzen en dalen van de buik bij het in- en uitademen of het volgen van de gehele ademhaling. Maar daarnaast laat je de dingen die je afleiden toe en observeer je alles.

Bij dit proces moeten we leren om alles wat op ons afkomt aan gedachten, gevoelens en emoties niet te veroordelen of te beoordelen. En die neiging hebben we allemaal. Door oefening leren we alle gedachten, gevoelens en emoties toe te laten.

Meditatie is in het kort: het onbevooroordeeld observeren (helder waarnemen) van alle lichamelijke en mentale verschijnselen die in ons bewustzijn verschijnen. Zo leren we omgaan met allerlei gedachten en gevoelens en met onze emoties, zoals angst, kwaadheid, verdriet, jaloezie enzovoort. We leren ook omgaan met prettige en pijnlijke ervaringen, met onze eigen beperktheden en die van de mensen om ons heen. Het is een proces van aandacht ontwikkelen en jezelf openen. En hoewel het allemaal in feite simpel is - het vermogen om aandachtig te zijn is altijd in ons aanwezig - vinden de meeste mensen mediteren vooral in het begin moeilijk. We zijn gewend om iets te doen om iets te bereiken en we willen zo graag onze zaakjes beheersen en sturen. We hebben het idee iets te moeten doen om onszelf te veranderen. Maar aandachtig zijn en jezelf openen leidt vanzelf tot toelaten, acceptatie en transformatie. Via dit proces bereik je harmonie in jezelf en dat leidt tot vrede en geluk.

Zie categorie:vipassana voor organisaties en achtergronden over deze vorm van mediatie.