Het geld van de toekomst/Terug naar de toekomst van particulier geld?
| ← | → |
De geschiedenis toont aan dat het voor centrale banken gemakkelijk is complementaire munteenheden tegen te gaan. Maar te proberen op deze manier het geldmonopolie te beschermen, lijkt op het doden van een klein vosje om de kippen te beschermen, terwijl een hongerige groep leeuwen rustig mag blijven rondlopen.
Kijk eens naar de volgende opmerkingen in The Washington Post:
Een van de meest intrigerende financiële fenomenen van dit decennium zal in feite de onverbiddelijke toename zijn van het belang van ‘particulier geld’, dat wordt uitgegeven door ondernemingen om hun klanten in hun ‘economisch systeem’ gevangen te houden. Ooit werd de uitgifte van dit soort particulier geld—of certificaten—geassocieerd met spoorwegstadjes, de gewapende macht en de Grote Depressie. Tegenwoordig moeten we deze schaduwmunteenheden zien als het ‘geld van de elite’…
De kwestie is niet meer dat programma’s voor individuele of regelmatige klanten merkentrouw moeten kopen—het is de geleidelijke fusie van deze programma’s om een nieuw soort economie van consumentenkrediet op te bouwen. Het is slechts een kwestie van tijd voor er een nieuwe generatie ‘centrale bankiers’ opstaat om de kwesties van ruilvoeten te coördineren. Houders van creditcards van Citicorp kunnen Frequent Flyer Miles van American Airlines of kortingen op hotelprijzen of autoverhuur ‘kopen’. Bepaalde kaarthouders van American Express kunnen ‘deelnemersmijlen’ kopen bij andere Frequent Flyer-programma’s of via de Connect-Plus-programma’s telefoontijd kopen bij MCI of Sprint. Ondernemingscertificaten—Frequent Flyer-punten en Frequent Traveler-tegoeden—worden steeds meer met elkaar omwisselbaar. Dit is een bedrijfstak die nu miljarden waard is—en die blijft groeien. ‘In de gedachten van de klant kan het net zo goed geld zijn,’ zegt Alfred J. Kelly jr., onderdirecteur voor Frequent Traveler-marketing bij American Express Travel Related Services. ‘Het is buiten kijf dat u steeds meer partnerships tussen organisaties zult zien, omdat zij proberen toegevoegde waarde aan hun klanten te verschaffen. We proberen programma’s voor specifieke segmenten te maken, die niet alleen waarde voor onze klanten opleveren maar ook loyaliteit tussen ons en onze partners stimuleren.’
Als klanten van American Express ‘convertibiliteit’ wensen tussen tegoeden van Membership Miles en Connect-Plus, dan is dat iets waartoe de ‘centrale bank’ van Amex bereid zou kunnen zijn dat te regelen, zo merkte Kelly bijvoorbeeld op. Plotseling beginnen tegoeden bij Amex als ruilmiddel te concurreren met dollars om zowel reizen als communicatie te kopen. Particuliere munteenheden zijn niet alleen in opkomst omdat ondernemingen ze bevorderen, maar omdat ze iets zijn wat de klant wil. Als de roebel convertibel kan zijn, waarom dan niet de Frequent Flyer Miles van American Airlines?
Naarmate ingewikkelde informatietechnologie zal doorsijpelen in de economie, zal de bekwaamheid om particuliere munteenheden te laten groeien en te beheersen toenemen. Het wordt zowel goedkoop als gemakkelijk om individuele aankopen en tegoeden in de gaten te houden. ‘Net zoals mensen hun creditcard proberen te beheren, zo zullen ze ook spoedig hun ‘‘tegoeden’’ beheren om om te kunnen gaan met verschillende schaduwmunteenheden.’104
Wat kan een centrale bank doen aan zo’n particulier ondernemingscertificaat of aan de munteenheden die op het net gebruikt gaan worden—zoals de reeds nu beschikbare munteenheid NetMarket Cash van Cendant?
Moeten we niet erkennen dat het Informatietijdperk al tot een veel fundamentelere vraag heeft geleid, over de manier waarop nationale munteenheden hun rol in de toekomst zullen spelen? Het gevaar bestaat dat centrale banken blootstaan aan de verleiding om datgene wat zij aankunnen, weg te drukken (dat wil zeggen de kleinschalige en politiek onbeschermde complementaire munteenheden) in plaats van de grote veranderingen aan te grijpen die politiek beter beschermd zijn (dat wil zeggen de munteenheden van ondernemingen).