Het geld van de toekomst/Veranderingen in geld en macht
| ← | → |
Geld is daarom veel meer dan een technische kwestie. Steeds wanneer een munteenheid binnen een gemeenschap wordt geaccepteerd, zorgt die acceptatie voor een impliciete verklaring van macht binnen die gemeenschap. Wanneer dus priesters of priesteressen aan de macht waren, was het de tempel die geld uitgaf. Toen koningen de macht hadden, schreef Aristoteles aan hen persoonlijk het ‘soevereine recht om geld uit te geven’ toe. In het Industriële Tijdperk werden landen het toonbeeld van macht, dus werden nationale munteenheden automatisch overheersend.
Nu macht begint weg te schuiven van natielanden zal het niet als een verrassing komen dat er nieuwe niet-nationale munteenheden opkomen. Sommige mensen nemen nog steeds aan dat er slechts één soort geld mogelijk is in de moderne wereld—de bekende nationale munteenheid, in de vorm van biljetten en munten. De eerste truc van de tovenaar inzake geld is ons te doen geloven dat wij de hulp van die tovenaar nodig hebben om geld te scheppen. Dit is absoluut niet het geval, tenzij we ervoor kiezen om goochelarij als realiteit te beschouwen. In het verleden hebben verschillende soorten geld naast elkaar bestaan, en dat is ook nu nog zo.
Frequent Flyer Miles of internetgeld zijn gewoon de eerste voorbeelden van ondernemingsgeld die we in het Informatietijdperk moeten verwachten. Andere voorbeelden zullen in het volgende hoofdstuk worden behandeld.
Voor we deze nieuwe, minder bekende munteenheden gaan behandelen, hebben we een stevige basis nodig van waaruit we hen kunnen vergelijken met de belangrijkste karakteristieken die al onze bekende nationale munteenheden gemeen hebben en met de sociale effecten die ze plegen op te roepen.
|
Aan lezers die niet bekend zijn met de technische mechanismen die aan het geld ten grondslag liggen, met de rol van de banken en van centrale banken, met het Internationale Monetaire Fonds, de Bank voor Internationale Betalingen of de recente ontwikkelingen in het wereldwijde geldstelsel, wordt aanbevolen de ‘Introductie over de wijze waarop geld werkt’ te lezen, op pagina 383. Deze Introductie vat de echte manier waarop het geld werkt samen op een geestige en leesbare manier en informeert u over de veranderingen die op dit gebied plaatsvonden en nog steeds plaatsvinden. |
Alle geldstelsels dienen om de ruil tussen mensen te vergemakkelijken. Steeds wanneer een specifiek financieel systeem wordt ontworpen, wordt de opmerkelijk motiverende macht van geld gebruikt om het systeem—soms bewust, vaak onbewust—met een grote hoeveelheid andere doelen te beladen, van het prestige van de goden of de heerser tot collectieve sociaal-economische beweegredenen.
De belangrijkste karakteristieken van het geld van tegenwoordig kwamen tot stand ten tijde van het pre-Victoriaanse Engeland, net op tijd om de Industriële Revolutie op gang te helpen. Het lijkt of de ontwerpers van zijn erfenis—het nu heersende geldstelsel—zich hebben afgevraagd: hoe kunnen we een geldstelsel scheppen dat ons land versterkt en middelen concentreert om systematische en concurrerende zware industriële ontwikkeling te laten plaatsvinden?
Zelfs als die ontwerpers zo’n vraag nooit gesteld hadden, heeft het stelsel bewezen bijzonder succesvol te zijn geweest in het behalen van deze doelen. Ieder land ter wereld, onafhankelijk van zijn ontwikkelingsniveau of politieke oriëntatie, heeft dit pre-Victoriaanse concept overgenomen. Zelfs communistische landen hebben daar alle belangrijke karakteristieken van overgenomen, zij het dan dat banken staatseigendom werden in plaats van particulier eigendom, hetgeen in de praktijk niet zo nuttig bleek te zijn.