Het geld van de toekomst/Enkele technische lessen uit de jaren dertig die vandaag toepasbaar zijn
| ← |
Hoofdstuk 8. Een munteenheid voor de wereld—hoe het geld duurzaam te maken |
→ |
Een van de meer interessante eigenschappen die in de jaren dertig in honderden gevallen (inclusief Wörgl, beschreven in hoofdstuk 5) werd getest maar niet in meer recente systemen werd overgenomen, is het idee van vertragingsrente. Deze eigenschap heeft niettemin enkele zeer belangrijke en wenselijke effecten. Om te beginnen is er het voordeel van het vervangen van de transactiekosten (die de ingebouwde prikkel hebben om handel te ontmoedigen). Vertragingsrente kan ook gebruikt worden voor het financieren van sommige collectieve projecten, waarover de gemeenschap het eens is dat deze gesteund moeten worden.
Een praktisch nadeel dat de huidige systemen van complementaire munteenheden ondervinden, is dat zij typisch afhankelijk zijn van de voortdurende inspanningen van de oprichters van het systeem. Veel systemen hebben eenvoudig opgehouden te bestaan toen de oprichters er genoeg van kregen om deze taak op duurzame basis te verrichten. Als er een tijdgerelateerde vertraging in het systeem is ingebouwd, zal elke deelnemer automatisch een gemotiveerde verkoper van het stelsel worden.
Het moet vermeld worden dat er terechte technische kritiek is geweest op het proces van zegelgeld uit de jaren dertig. Voor iedereen die ermee moet omgaan, is het werken met zegels ongemakkelijk. Bovendien bestond in de jaren dertig de tendens dat op de dag voordat een maandelijkse zegel geplakt moest worden, de winkels plotseling een grote toeloop kregen van zegelgeld van mensen die er de voorkeur aan gaven niet voor de zegel zelf te betalen. Om die tendens te verminderen werden wekelijkse zegels ontworpen, maar de toeloop vond nog steeds plaats, zij het op een kleinere schaal.
Met de huidige computertechnologieën kunnen beide ongemakken echter gemakkelijk en efficiënt worden weggenomen. De grote meerderheid van systemen van complementaire munteenheden is tegenwoordig gecomputeriseerd. Het zou erg eenvoudig zijn een kleine, voortdurende, tijdgerelateerde vergoeding te rekenen op alleen de tegoeden of op alle rekeningstanden (tegoeden en schulden) op de lijst. Men zou bijvoorbeeld een vergoeding kunnen rekenen, gelijk aan 1% per maand of meer op dagelijkse basis of zelfs op uurbasis. Met de smartcardtechnologie kan dit gemakkelijk in het kaartprogramma zelf worden ingebouwd.
Voor de meeste huidige toepassingen zou ik een rente in de orde van grootte van 1% per maand aanbevelen. Veel lagere waardes zullen waarschijnlijk geen effect hebben op het gedragspatroon. Door veel hogere beloningen kan de eigenschap van vertragingsrente mensen een aanleiding geven om te weigeren de munteenheid te accepteren. Enig experimenteren is gerechtvaardigd om dit aspect goed af te stemmen.
Een laatste reden om een vertragingsrente in munteenheidsystemen toe te passen, is dat het ook helpt de aandacht te vestigen op zorgen op de langere termijn. Het volgende hoofdstuk zal gedetailleerd ingaan op dit aspect van vertragingsrente.