Het geld van de toekomst/Het definiëren van Duurzame Voldoening

Uit Aardnoot
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een bezoek aan de campus van Stanford

Het geld van de toekomst (342)
Bernard Lietaer

Naar een Integrale Economie?

Duurzame Voldoening is eerder gedefinieerd als: de eigenschappen van een samenleving die haar behoeften bevredigt zonder de vooruitzichten van toekomstige generaties te verminderen en tegelijkertijd aan zoveel mogelijk mensen vrijheid van keuze en creativiteit te geven (hoofdstuk 4). Merk op dat de mensheid op zekere dag, of zij wil of niet, ten minste één van de twee componenten—duurzaamheid—zal bereiken. Men kan er slechts over twisten hoe lang dat zal duren, of dat met onze medewerking geschiedt of na een belangrijke verstoring en/of bewuste verandering om dit doel te bereiken kan worden gemobiliseerd.

De planeet zelf is duurzaam. Het is de vraag of wij dat ook zullen zijn.

Wat ik hier voorstel is dat de mensheid duurzaamheid bereikt binnen een tijdsperiode van één generatie, in plaats van later (zie kader). Dit zou gerealiseerd kunnen worden door een monetaire strategie te volgen die de buitengewone creativiteit waartoe mensen in staat zijn kan ontketenen en gebruik kan maken van de technologieën van duurzaamheid die nu beschikbaar komen. De voorgestelde strategie zou ook het massale lijden dat het gevolg zal zijn van een monetaire ineenstorting, kunnen vermijden. Nu enige voorzorgsmaatregelen nemen zal oneindig goedkoper zijn dan te proberen later de schade te repareren. Een reserveband lijkt de meeste tijd nutteloos, tot men op een vervelende plek een lekke band heeft…

Duurzaamheid: een bundeling van standpunten

‘Duurzaamheid is een oproep voor hoop. Het stelt dat er een ontwerp voor een toekomstige samenleving kan zijn waarin achteruitgang van het milieu en extreme sociale ongelijkheid op een duurzame manier worden vermeden. Als te bespreken punten vraagt het impliciet om verantwoordelijkheidsgevoel en handelingen die oprecht bedoeld zijn om onze huidige manier van leven te veranderen of te verbeteren en de door velen gevoelde dreiging van sociale, ecologische en economische crisis te vermijden.’ 132

Duurzame ontwikkeling is groei van welzijn zonder fysieke groei. Het is een proces en geen toestand, en impliceert daarom niet noodzakelijk dat de bevolking of de economie statisch is of stagneert. 133

De econoom Herman Daly134 (ex-Wereldbank) stelt dat er aan drie voorwaarden voldaan moet worden om een samenleving fysiek duurzaam te laten zijn:

  1. De mate waarin vernieuwbare middelen gebruikt worden, mag hun mate van vernieuwing niet overschrijden.
  2. De mate waarin niet-vernieuwbare middelen gebruikt worden, mag de mate waarin duurzame vernieuwbare vervangende middelen worden ontwikkeld niet overschrijden.
  3. De mate van uitstoot van vervuiling mag de opnamecapaciteit van het milieu niet overschrijden.

De biologen Paul en Anne Ehrlich135 stellen een eenvoudige vergelijking voor die de rol van de technologie bij het verminderen van de algemene ecologische gevolgen aangeeft: Ecologisch Gevolg = Bevolking x Welvaart x technologie.

Als de bevolking in de komende vijftig jaar nog eens verdubbelt en de welvaart verviervoudigd, dan moet de Technologie de gevolgen hiervan met ten minste een achtste verminderen om de gevolgen gelijk te houden aan vandaag.

Veel mensen en organisaties richten zich op duurzaamheid (bijvoorbeeld de ecologische beweging) of op voldoening (bijvoorbeeld het bedrijfsleven), maar niet op beide. Er zijn natuurlijk veel activiteiten waar duurzaamheid en voldoening duidelijk met elkaar strijdig zijn. Als u streeft naar meer timmerhout, zult u meer bomen moeten kappen; als er meer auto’s zijn, moet u meer milieuvervuiling en files verwachten. Maar gelukkig geldt zulke intrinsieke strijdigheid niet op alle gebieden. In het bijzonder de drie golven als beschreven door de hoogleraar van Stanford uit 2020 zijn activiteiten waarbij duurzaamheid en voldoening niet alleen verenigbaar zijn maar ook samenwerken.

Daarom werd ik zo nieuwsgierig om te ontdekken wat reeds nu zichtbaar zou zijn van wat de hoogleraar van Stanford uit 2020 toeschrijft aan de verandering naar Duurzame Voldoening. Hier volgt een samenvatting van het bewijs dat ik tot nu toe heb gevonden.