Kijk eens naar de volgende feiten:
- Het jaar 1998 is door het Insurance Initiative van de VN (bijeengeroepen door verzekeraars en herverzekeraars uit de gehele wereld) bestempeld tot het slechtste jaar aller tijden op het gebied van natuurrampen. Het jaar 1999 werd nog slechter! Natuurrampen komen nu drie keer zo vaak voor als in de jaren zestig. Volgens Munich Re, de grootste herverzekeraar ter wereld, waren in 1998 de verzekeringsverliezen door stormen, overstromingen, droogtes en branden hoger dan wat werd uitgekeerd in het gehele decennium van ‘80. 85% van alle verzekeringspremies over de gehele wereld wordt nu bestemd voor het vergoeden van schades door natuurrampen. Een combinatie van ontbossing en klimaatverandering krijgt voor deze problemen de schuld.16 Hier gaat het natuurlijk alleen om de minderheid van de wereldse goederen, voorzover die al feitelijk verzekerd zijn. Een andere maatstaf voor het toegenomen geweld van de natuur is dat nu vier keer zoveel mensen omkomen door natuurrampen dan in alle oorlogen en burgertwisten bij elkaar.
- Overal zijn substantiële veranderingen in weerspatronen waargenomen (zie kader).
- In 1998 hield het Amerikaanse Museum voor Natuurlijke Historie een enquête onder professionele biologen (géén ecologen), van wie het merendeel werkt voor grote ondernemingen. Een verbazingwekkend aantal van 69% van deze biologen stelde vast dat wij nu leven in de ‘zesde fase van uitsterving’. Dit uitsterven van levende soorten lijkt sneller te gebeuren en een breder gebied van biodiversiteit te treffen dan welke van de voorgaande vijf fasen dan ook. Het gaat zelfs sneller dan de vorige fase van uitsterven, meer dan 60 miljoen jaar geleden, toen waarschijnlijk een asteroïde de dinosaurussen uitroeide. De stelling is dat we bezig zijn om binnen een tijdsspanne van slechts 20 tot 30 jaar, tussen 30 en 70% van de biodiversiteit van de planeet te verliezen. Het andere verschil met alle voorgaande fasen van uitsterven is dat déze het gevolg is van de handelingen van één soort—onze soort—die ook beweert de enige soort te zijn die is begiftigd met intellect en bewustzijn.
- 1600 wetenschappers, inclusief een meerderheid van nog levende winnaars van de Nobelprijs in de natuurwetenschappen, kwamen unaniem de volgende openbare Waarschuwing aan de Mensheid overeen: ‘Er is een grote verandering nodig in het beheren van de aarde en het leven dat daarop voorkomt, opdat grote menselijke ellende voorkomen wordt en opdat onze woonplaats op deze planeet niet onherstelbaar verminkt wordt. (…) Als we geen maatregelen nemen zullen veel van onze huidige handelwijzen de toekomst die we voor de menselijke samenleving wensen en de koninkrijken van planten en dieren aan bijzondere risico’s blootstellen, en kan de levende wereld zó veranderen dat het onmogelijk zal zijn het leven voort te zetten zoals we dat kennen. Fundamentele veranderingen zijn dringend noodzakelijk om de botsing waar onze huidige koers toe leidt te voorkomen.’20
- In een ander initiatief verenigde een wereldwijde bijeenkomst van 2800 economen, onder wie Nobelprijswinnaars James Tobin en John Harsanyi, zich unaniem op de volgende uitspraak: ‘De wereldwijde klimaatverandering vormt een reëel en urgent gevaar,’ dat belangrijke milieu , economische, sociale en geopolitieke risico’s met zich draagt.21
Al deze vermaningen lijken tegen een muur te lopen wanneer het gaat om grote financiële belangen. De financiële markten kijken alleen naar de resultaten van het volgende kwartaal en zelfs als een of andere directievoorzitter prioriteiten op langere termijn zou willen voorstaan ten koste van directe resultaten, zou hij of zij zonder pardon worden gestraft of zelfs ontslagen. Alleen als we de volgende ‘geldvraag’ hebben opgelost is er een goede kans om de problemen van klimaatverandering en de ondergang van biodiversiteit op een tijdige en systematische wijze aan te pakken.
Onze geldvraag hier is dus: Hoe kunnen we de strijd tussen financiële belangen op de korte termijn en duurzaamheid op lange termijn oplossen?
| Onze geldvraag hier is dus: Hoe kunnen we de strijd tussen financiële belangen op de korte termijn en duurzaamheid op lange termijn oplossen?
|
Klimaatverandering: enkele feiten
- Ingenieurs plegen stormkeringen, bruggen en afvoerkanalen te ontwerpen voor de ‘storm die zich eens in de honderd jaar voordoet’. Thomas Karl, van de National Oceanic and Atmospheric Administration, zegt: ‘Er is eigenlijk geen sprake meer van een storm die zich eens in de honderd jaar voordoet. Het lijkt erop dat deze stormen-van-de-eeuw elke paar jaar plaatsvinden.’ Enkele stormen uit 1997/’98, zoals orkaan Mitch, hebben zich gekwalificeerd als een ‘storm die zich eens in de vijfhonderd jaar’ voordoet.
- Charles Keeling van het Scripps Institution of Oceanography heeft aangetoond dat het voorjaar over de gehele wereld ongeveer een week eerder begint en dat temperatuurveranderingen groter worden (Nature, juli 1996). De jaren 1990, 1995 en 1997 kenden de warmste dagen op het noordelijk halfrond van de afgelopen 500 jaar (Nature, 22 april 1998). Bovendien is er steeds meer bewijs voor het feit dat een duurzame klimaatverandering in opmerkelijk korte tijd mogelijk is, in een tijdsduur van decennia in plaats van in eeuwen, zoals tot nu toe gedacht werd.
- Het bevriezingsniveau van de atmosfeer – de hoogte waarop de luchttemperatuur het vriespunt nadert – is sedert 1970 elk jaar 5 meter hoger komen te liggen. Tropische gletsjers smelten met wat onderzoekers van de Universiteit van Ohio ‘opmerkelijke snelheid’ noemen. ‘De Lewis-gletsjer van Mount gebied trekken alle gletsjers zich massaal terug. In Patagonië is alles op z’n retour… We hebben gemerkt dat planten op de berg omhoogtrekken… Ik zou echt niet weten wat voor extra bewijs er nog nodig is,’ zegt Ellen Mosley Thompson van het team van de Universiteit van Ohio.
- De Europese onderzoekssatellieten ERS-1 en ERS-2 hebben aangetoond dat de West-Atlantische ijskap in Antarctica met een afstand van meer dan 1 kilometer per jaar krimpt. Barclay Kemp, een bekende glacioloog van Caltech, geeft als commentaar: ‘Ik was nogal sceptisch over het idee van desintegratie van de Antarctische ijskap… Maar nu is het bewijs van snelle veranderingen in het ijs zo goed dat het de moeite waard is je over het slechtste scenario zorgen te maken… Als de ijskap desintegreerde zou het niveau van het zeewater ongeveer 5 meter stijgen.’ Daardoor zouden veel kustgebieden in de wereld onder water komen te staan, de meeste havensteden in moerassen veranderen en vele eilanden in de Pacific onbewoonbaar worden.17 Op 17 april 1998 berichtten wetenschappers van de regering van de VS dat een stuk van 150 km2 van de Larsen-ijsschol (aan de oostkant van de Antarctische ijskap) was losgebroken en zij gaven de schuld hiervan aan de wereldwijde klimaatverandering. ‘Dit kan het begin van het einde van de Larsen-ijsschol zijn,’ zei onderzoeker Ted Scambos van het US National Snow and Ice Data Center.
- De Canadese ijsbreker Des Groseillers heeft in de Arctic sinds september 1997 als ijsstation vastgevroren gezeten voor het SHEBA-project, de meest omvattende poging om een warmtebelasting voor de Arctische Oceaan vast te stellen. ‘Er zijn nog geen definitieve resultaten, maar SHEBA heeft al wel een zorgwekkend feit vastgesteld: het zeeijs is dunner en minder stabiel dan gebruikelijk en de ijskap wordt snel kleiner.’18 Ongeveer de helft van de bevolking van de planeet woont in de ‘kustgebieden’ die direct zouden worden getroffen door veranderingen in het niveau van het zeewater.19
|