Het geld van de toekomst/Nationale munteenheden

Uit Aardnoot
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Vier belangrijke ontwerpeigenschappen

Het geld van de toekomst (69)
Bernard Lietaer

‘Fiat’-geld

We hebben nu moeite om ons een andere munteenheid voor te stellen dan die die door een bepaald land wordt uitgegeven, of, in het geval van de euro, door een groep landen. Maar het is nuttig om ons te herinneren dat het concept van een natie zelf pas een paar eeuwen oud is.49 De overgrote meerderheid van historische munteenheden waren daarom in feite particuliere uitgiften, gedaan door de vorst of door een lokale overheid.

Maar als u een nationaal bewustzijn wilt creëren, is het scheppen van een nationale munteenheid een van de krachtigste beschikbare middelen. Zij maakt in het dagelijks leven de grenzen duidelijk die anders alleen in een atlas zichtbaar zijn. Om een recent voorbeeld te geven: tijdens het opbreken van de Sovjet-Unie was een van de eerste daden van de nieuwe onafhankelijke republieken het uitgeven van hun eigen munteenheden. ‘Een gemeenschappelijke munteenheid laat zich vertalen in een gemeenschappelijk informatiesysteem, zodat de in- en outputs gemeten en onderling vergeleken kunnen worden.’50 Deelnemen aan een gemeenschappelijke munteenheid schept een onzichtbare maar zeer effectieve band tussen alle sectoren van de maatschappij en trekt een informatiegrens tussen ‘wij’ en ‘zij’. Evenzeer heeft de euro—de enkelvoudige munteenheid die met ingang van januari 1999 de nationale munteenheden van elf Europese landen officieel vervangen heeft—als een van zijn doelstellingen, meer eenheid te brengen in het Europees bewustzijn.

De alomtegenwoordigheid van nationale munteenheden moet ons niet doen vergeten dat er, gedurende de laatste paar eeuwen toen nationale munteenheden werden uitgegeven, altijd een andere transnationale munteenheid beschikbaar was voor de wereldhandel, namelijk goud. De enige uitzondering op deze regel is in de afgelopen vijfentwintig jaar voorgekomen toen een specifieke munteenheid—de US dollar—de wereldmunteenheid werd. Deze regeling heeft belangrijke negatieve gevolgen voor alle deelnemers, inclusief de VS.

Ten slotte voorspellen de opkomende wereldwijde niet-geografische gemeenschappen, zoals internet, veranderingen op het gebied van transnationale munteenheden, die we later zullen behandelen (hoofdstuk 3 en 7).